Yeşil Bina Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Çevre Dostu Mimari

İnsanoğlu son yıllarda yaşadığı iklim değişikliği ve afetler nedeniyle hayatına devam edebilmesi için tabiatı yaşatması gerektiğini gördü. Kaynaklar günden güne azalırken nüfus gittikçe artıyor. Dünyaya, tabiata gereken özen gösterilmezse doğada yaşayan canlılar ve insanlar için gelecek oldukça zorlu geçecektir. Bu gerçek her bireyi sürdürülebilirlik konusunda bilinçli ve duyarlı olmaya çağırıyor. 

Artık birçok kişi alışveriş yaparken doğaya duyarlı, geri dönüşümlü ürünler tercih ediyor. Giysileri organik ürünlerden, kişisel bakım malzemelerini canlılar üzerinde deney yapılmayan markalardan seçiliyor. Dolayısıyla içinde yaşadığımız dünya konusunda kriterlerde değişmeye başladı. 

Önceden sadece konfor, lokasyon ve yatırım gibi kriterler üzerinden tercih edilen binalara günümüzde tabiata olan faydası noktasında bakılmaktadır. Yaşamak için satın alacağınız veya kiralayacağınız binanın çevre dostu olması artık çok önemli. Çünkü doğaya salınan sera gazının bir bölümünün yaşadığımız binaların sorumlu olduğunu biliyoruz. Yeşil binalar bu bilincin ürünüdür. Yeşil bina inşasından işleyişine kadar doğal kaynakların verimli bir biçimde kullanıldığı çevre dostu bir yapı olarak ifade edilebilir. 

Yeşil bina örnekleri sürdürülebilir malzemelerle inşa edilmiş, enerji verimliliği diğer yapılardan yüksek olan, doğaya uygun, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan, kendi enerjisini sağlayabilen çevreci ve ekonomik binadır. 

Yeşil Bina Nedir?

Yeşil bina; doğada olumsuz etkisi minimum olan ve bakım masrafları düşük, daha faydalı binalar üreten, kaynakları verimli bir şekilde kullanan inşaat yöntemidir. Sürdürülebilir yapı ve yeşil inşaat gibi adlandırmalarla da tanınan yeşil bina kavramı temelde aynı durumu tanımlamak için kullanılır. 

Yeşil bina sertifikası LEED sertifika (Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik) standartlarını karşılayacak biçimde inşa edilebilir. LEED sertifikalı binalar kaynak bakımından verimlidir. Bu binalar daha az su ve enerji kullanır. Dolayısıyla sera gazı emisyonlarını azaltır. Aynı zamanda ekonomik açıdan tasarruf sağlar. Yeşil bina tasarımı, proje sahasının çevresindeki doğanın büyük bir bölümünü korumanızı sağlayacak bir bina projesi olmalıdır. İnşaat süreci sağlıklı bir çevreyi teşvik ederek, yapı içindeki ya da etrafındaki arazi ve enerjiyi bozmamalıdır. Bir bina, ofis, okul ya da hastane yeşil bina özelliklerine sahip olması şartıyla yeşil bina olabilir.

Yeşil Bina Özellikleri Nelerdir?

Yeşil bina inşa etmenin doğayı korumak için yüksek maliyetler getirdiğine dair bir yanılgı vardır. Aslında yeşil bina çok iyi bir finansal karardır. Yeşil binalar masrafları düşürürken karbon ayak izini de azaltır. Yeşil bina özellikleri ise aşağıdaki gibidir;

• Güneş ışığı kontrollü sistemlerde gün ışığını algılayabilen sensörler vardır. Gün içerisinde güneşten ışık geldiğinde sensör ışıkları kapatır. Güneş battığında ise sistem ışıkları yeniden açar. Bu sayede yapay aydınlatma kullanımı azalır. Bina sakinlerinin gerek olmadığı zamanlar ışıkları kapatmayı unuttuğu durumları önlemiş olur.
• Yeşil bina özellikleri arasında en dikkat çekenlerden biri de bu yapılar yağmur suyunu tutar ve büyük kaplarda depolar. Daha sonra depolanan sular tesisleri sulamak ve tuvaletleri yıkamak için kullanılabilir. 
• Malzeme kazanım tesisi ile yeşil binalar çöpü geri dönüştürür. Geri dönüştürülemeyen özel atıklar ayrılır. Ortaya çıkan atıklar binanın bitkileri için kullanılabilir.
• Yeşil binalarda asfaltsız alanın büyük bir bölümü bitki örtüsüne ayrılır. Bitkiler yağmur suyunun bir bölümünün emilmesine yardımcı olur.
• Yeşil bina uygulamaları su kaynakları ve ekosistemler üzerinde minimum etkisi olmalıdır. Sürdürülebilir alanlar doğal yaşamı korumalı, kirliliği azaltmalı ve tabiatla etkileşimi kolaylaştırmalıdır.

Yeşil Binalar Neden Önemli?

Binalar karbon emisyonu kaynağıdır. Ayrıca iyileştirmek için de bir alana sahip yerlerdir. Birçok insan, yeşile dönerken karbon ayak izlerini azaltabileceğini fark etmektedir. Yeşil binalar ise genel olarak maddi açıdan tasarruf sağlar ve bireylerin yaşam kalitesini arttırır. Bu binalar, sürdürülebilir yapılaşmada ve çevrenin korunmasında önemli bir rol oynar. Ayrıca alıcılara pek çok fayda sağlar. Düşük bakım maliyetlerinin yanı sıra daha fazla konfor, sağlıklı yaşam kalitesi, uzun ömürlü kullanım olanağı sunması bu binaların en temel unsurlarıdır.

Yeşil Bina Yapımında Ne Kullanılır?

Yeşil bina yapımı sırasında kullanılacak olan malzemelerin doğaya uyumlu olması gerekir. Çevre ve insan sağlığını tehdit etmeyen ürünler ekolojik malzeme olarak ifade edilmektedir. İçeriğinde herhangi bir kimyasal madde bulunmamalıdır. Ekolojik malzemelerin kullanılması yapının çevreyle uyumlu olmasını sağlar. Aynı zamanda enerji verimliliği kazandırır. 

Yeşil bina yapımında doğal malzemelerin seçimine özen gösterilmektedir. Özellikle toksik gaz içermeyen boya tercih edilmesi ve halı kullanılmaması yapı içerisindeki hava kalitesini arttırmaktadır. Bir yapının yeşil bina olması için bazı standartları karşılaması gerekir. Bu standartlar aşağıdaki gibidir;

• Enerji ve su gibi kaynakların verimli kullanılması.
• Yenilenebilir enerji kullanımı.
• Atık azaltma önlemlerinin uygulanması.
• İç alandaki hava kalitesinin arttırılması.
• Çevrenin dikkate alınması.
• Karbon emisyonunu azaltmak.
• Doğal kaynakları korumak.
• Atık malzemelerin geri dönüşümünü sağlamak.
• Sürdürülebilir malzemeler kullanmak.

Yeşil Bina Faydaları Nelerdir?

Yeşil binaların faydaları üç başlık altında değerlendirilebilir. Yeşil bina kriterleri benimseyerek çevresel ve ekonomik faydadan en üst düzeyde yararlanılabilir. Yeşil inşaat yöntemleri, çevre dostu tasarımla entegre edildiğinde önemli faydalar sağlar. Yeşil binanın faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Çevresel Faydalar

Yaşam standartları diğer binalardan yüksek olan ve uluslararası standartlara uygun inşa edilmiş bu binalarda tabiata zarar verecek herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır. Ayrıca beton, alüminyum, cam, çelik, tuğla ve yalıtım gibi malzemelerin birçoğu geri dönüştürülmüş malzemelerden oluşur. 

Yeşil binalar güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmaktadır. Bu sayede ihtiyacı olan enerjiyi kendisi üretir. Bunun yanı sıra yeşil çatısı ile yağmur suyunu depolayıp arıtarak da su ihtiyacını karşılamaktadır.  Yeşil alanlarda kullanılan akıllı sulama sistemleri ile donatılmış bu binalar, su tüketimi konusunda oldukça kontrollüdür. 

Güneş ışığına ve harekete karşı duyarlı aydınlatma sistemleri, akıllı ışık yerleşimi ve ısı yalıtımı gibi çözümlerle enerjiden tasarruf sağlanır. Yeşil binanın mimari yapısı da güneş ışığından yararlanılmasını, iç mekânların daha iyi havalandırılmasını ve ısısını korumasını sağlayacak biçimde dizayn edilmektedir. Sıfır atığın hedeflendiği bu binaların geri dönüşüm üniteleri ile çöpler ayrıştırılarak üretime yeniden kazandırılır. Yeşil binaların çevresel faydaları aşağıdaki gibidir;

• Enerji ve su israfını azaltır.
• Doğal kaynakları korur. Hava ve su doğal gibi kaynakların kalitesini arttırır.
• Ekosistemi korur.
• Yenilenebilir enerji kaynakları kullanılır.
• Kirliliği azaltmak ve malzemelerin tekrar kullanımını sağlamak için önlemler alır.
• Kullanılan malzemeler sürdürülebilirdir.
• Hem tasarımında hem de inşasında çevre göz önünde bulundurulur.

Ekonomik Faydalar

Yeşil binaların çevre dostu yaklaşımı ekonomik faydaları da beraberinde getirmektedir. Yağmur suyunu arıtan ve yeşil enerji ile kendi elektriğini üreten yeşil binalar sayesinde faturalar tarihe karışır. Bu binaların tasarruf olanakları sayesinde yapı sakinlerinin ısıtma, soğutma ve aydınlatma gibi giderleri önemli ölçüde azalır. Dolayısıyla tabiata sunulan katkı bütçeye de katkı sağlar. Çevre uzmanları bu binalar ile ciddi oranda tasarruf sağlandığını ifade etmektedir. Bu durum tabiatı korumakla birlikte ekonomik bakımdan da yeşil binalarda yaşamayı cazip kılar. 

Bütün bu faydalar yeşil binalara olan talebin de artmasını ve çevreci yapıların daha iyi bir yatırım aracı olduğunun görülmesini sağlar. Bu binalar gayrimenkul sahipleri kadar ekonomiye de katkı sağlar. Yeşil binaların ekonomik faydaları aşağıdaki gibidir;

• Maliyetleri düşürür.
• Kullanıcı verimliliğini arttırır.
• Yeşil bina yalnızca çevre için değil daha sağlıklı, mutlu ve üretken yaşamları destekleyen yapılar yaratmaya odaklanır. Bu yapılar; enerji ve su verimliliği ile haneler için faturalarda tasarrufları da içerir.
• Yeşil bina süreçleri, malzeme geri dönüşümünü teşvik eder. 

Sosyal Faydalar

Yeşil binaların artması dünyanın ve şehir havasının temizlenmesini ve tabiatın iyileşmesine imkân tanıyor. Soluduğumuz hava çok daha temiz, iklim dengeli, yaşadığımız kent ise daha yaşanır bir hale gelmektedir. Gün ışığından daha iyi yararlanılmış ve hava kalitesi yüksek bir yerde yaşamak ruhu ve bedeni iyileştirmektedir. Yeşil binaların az su ihtiyacı olan bitkilerle yapılmış peyzajı da zihni dinlendirir. Daha da önemlisi bütün bu konforu yaşarken tabiata, dünyaya ve canlılara zarar verilmemektedir. Yeşil binaların sosyal faydaları aşağıdaki gibidir;

• Yaşam kalitesini arttırır. Bu binaların tasarımdan inşaat ve işletmesine kadar her detayında kişilerin yaşam kalitesi ön planda tutulur.
• Sağlığı iyileştirir.
• Yerel yapıdaki yükü minimuma indirir.

Kaynak : DKM İnşaat ve Danışmanlık San. Tic. A.Ş. Blog Sayfası : https://www.dkminsaat.com/blog-detay/yesil-bina-nedir-ozellikleri-nelerdir